Günümüz motor teknolojisinde otomotiv mühendisleri çok özel projelerle karşımıza çıkıyorlar. Eskiden sadece mekanikten ibaret olan otomobillerimiz, günümüzde neredeyse elektronikten ibaret bir hal aldı. Elektronik yönetim olmadan motorlarımızın çalışması artık mümkün değil. Araçlarımıza konulmuş olan bir bilgisayar sayesinde motorun vereceği her tepki özel olarak ayarlanmaktadır. Araçların beyni diye tabir edebileceğimiz bu chip içerisinde aracın tüm bilgileri bulunmaktadır. Aracın tüm bilgileri bulunduğu gibi siz ile motorun anlaşmasını sağlayan bir devredir. Örnek vermek gerekirse siz gaza bastığınızda bunu motora ileten, ne kadar yakıt ne kadar hava kullanılacağına karar veren, ateşlemeyi ayarlayan, aracına göre yolun ıslak mı kuru mu olduğunu anlayan ve motora aktaran, sürüş karakteristiğinizi öğrenerek aracınızı optimum düzeyde kullanmanızı sağlayan sistemdir. Peki sizce bu sistem aracın %100 performans vermesi ve en ekonomik şekilde çalışması için doğru programlanmış mıdır? Gelin bu sorumuza cevap verelim.
Chip Tuning nedir?
Chip Tuning, elektronik beyne sahip araçların yazılımlarının yenilenmesidir. Aracın orjinal yazılımı üzerinde değişiklik yapılmasına denir. Bu sayede aracınızın gerçek gücünü ortaya çıkarmanız sağlanır.
Chip Tuning nasıl yapılır?
Chip Tuning işleminin araçtan araca farklılık gösteren şekilleri vardır. En sık kullanılan ve şu an benim de yaptığım yöntem OBD II soketi ile aracınızın yazılımına ulaşmaktır. Aracın yazılımının diğer bir ismi aracın haritasıdır (map). Aracınızın obd girişine haritayı okumak için özel olarak tasarlanmış bir okuyucu ve yazıcı cihaz bağlanır. Aracınızın orjinal haritası bu alet vasıtası ile bilgisayara çekilir. Daha sonra bilgisayarda haritanız tekrar programlanır. Yeni haritanız araca tekrar yüklenir ve tuning işlemi tamamlanmış olur.
Bir diğer yöntem BDM diye tabir edilen masa üstü işlem yöntemidir. OBD soketiyle ulaşılma şansı olmayan araçlarda bu sistem uygulanır. Örneğin eski araçlar veya özel araçlar. Aracın beyni mekanik olarak sökülür. Beyinin içi açılır ve çipe ulaşılır. Masaüstündeki özel cihazlar ile araç yazılımınız okunur ve tekrar yazılır.
Bazı özel araçların ve firmaların hazır çipleri de bulunabilir. Pahalı bir yöntemdir. Aracın firmasından yeni çip sipariş edilir. Çip donanımsal olarak elinize ulaşır. Aracın beyni sökülür ve yeni çip takılır. İşlem tamamlanmış olur.
Neden Chip Tuning?
En sık sorulan soruların başında bu gelir. İnsanlarımız bu konuda malesef pek bilgili olmadıklarından akıllarına bir çok soru işareti gelmektedir. Elimden geldiğince sizi aydınlatmaya çalışacağım. Chip Tuning in başlıca amacı performanstır. Hiçbirimiz araçlarımızı firmadan aldığımızda araçlarımızı maximum verimle çalışacak durumda almıyoruz. İlk sorulan soru budur. Madem böyle bir şey var, firmalar neden yapıp satmıyor? Bu sorunun birkaç cevabı var. Gelin yanıtlayalım.
Firmalar araçlarını üretirken bazı koşullara ve kurallara uymak zorundadırlar. Bunlar; aracın motor ömrü, egzoz emisyon oranları, aracın gürültüsü, güvenlik, ve pazarlama stratejileri. Bu nedenler dolayısıyla firmalar araçlarının motorlarını maximum performans verecek şekilde değil de tolerans limitlerinin altında üretir ve satarlar. Yanlış anlaşılmasın, bu demek değildir ki chiptuning zararlı. Aksine yararı zararından çok fazla olan bir olaydır.
Motor Ömrü: Bu olay duruma göre değişiklik göstermektedir. Orjinal bir arabayı sürekli zorlayarak kullanmanız zaten onun motor ömrünü azaltacaktır. Chiptuning işlemi yapılmış bir aracı zorlarsak mantık olarak tabi ki motor ömrü orjinal halinden daha da kısa olacaktır. Ama bu ne kadar bir kısalık. Hemen örnek vereyim. 500.000km sonra motoru bitecek bir aracınız var ise bu rakam en fazla 400.000km ‘ye inecektir. Hangimiz bu kadar zaman kullanıyoruz ki bir arabayı? Bunun yanında geçen sürede alacağınız performans motor ömrüm 200.000 e inse önemli değil diyeceğiniz kadardır. Chiptuning in motor ömrüne şu açıdan yararı da olduğu da düşünülebilir. Sakin kullanımlarda motorunuzu aynı hıza ve güce ulaştırmak için gaza eskiden bastığınızdan daha az basıyor ve daha düşük devir çevirtiyor olacaksınız. Sebebi tork artışıdır. Bu da motor ömrünüzün kısalmasını değil normalden de uzun olmasını sağlar.
Egzoz emisyon Oranı: Araç üreticileri egzoz emisyonunu az tutmak için ellerinden gelen çabayı sarf ediyorlar. Temiz çevre temiz hava temiz dünya olaylarını düşünerek ellerinden geldiğince temiz egzoz gazı açığa çıkartmaya çalışırlar. Bunun için de yakıt hava karışımındaki yanmayı optimum düzeyde tutmaları gerekir. Bu olay doğal yarar açısından iyidir fakat performans yönünden kayba yol açar. İhtiyacınız olduğunda havaya biraz duman bırakarak daha fazla güç almanız olanaklıdır. Chiptuning zorlama anındaki mazot miktarını biraz daha artırarak saklı kalan bu gücün ortaya çıkmasını sağlar.
Aracın gürültüsü: Bazı araçlarda zorlama anında veya rolantide çıkan gürültü az da olsa artabilir. Sakin sürüş esnasındaki gürültü ise aksine motor zorlanmadığı için azalabilir.
Güvenlik: Araçların şasesi, yürüyen aksamı ve aktarma organları belli hızları ve güçleri kaldıracak şekilde düzenlenmiştir. Bu durumda motor gücü araç üretilirken olabileceğinden daha aşağılarda tutulabilir. Chip bu sınırlamayı kaldırır.
Pazarlama stratejileri: En önemli sebeplerden birisidir bence. Firmaların araçlarını inceleyin görürsünüz. Aynı motor hacminde birbirine yakın güçte araçlar bulunur. 1.3 75hp 90hp veya 1.6 90hp 110hp gibi. Bu araçların motorları aslında tamamen aynıdır. Mekanik olarak çok ufak farkları bulunur. Aslında her iki motor da birbirinin yaptığı işi yapabilir. Fakat pazara hakim olma açısından ve farklılık yaratmak açısından bu tür olaylara gidilebilir. Demek istediğim şu ki beygiri ve torku düşük olan motoru alıp chiptuning yaptığınızda diğer motordan daha fazla gücü rahatça elde edebilirsiniz. Ayrıca bazı firmalar chiptuning hizmetini kendiler de verebileceği için limitlerin altında tutabilirler motor güçlerini. Pazarlama ve satış ile ilgili daha bir çok yorum yapılabilir.
Chiptuning in bir başka açıklaması olarak gelişen teknoloji de örnek gösterilebilir. Aracın yeni versiyonundaki yazılım eksikliklerinin giderilmesi, hataların düzeltilmesi ve yeni teknolojilerin entegrasyonu gibi düşünülebilir. Araç üretilirken düşünülmemiş bazı parametrelerin sonradan bulunması ve eklenmesi olarak da düşünebilirsiniz.
Umarım kafanızdaki soru işaretlerini bir nebze olsun giderebildim.
Kimler Chip Tuning yapmalı?
Aracından daha fazla performans almak isteyen, aracını daha çok sevmek isteyen, yeni bir araç sahibi olmadan veya motor modifikasyonları ile uğraşmadan en kolay şekilde daha yüksek güç elde etmek isteyen, sanki yeni bir araba kullanıyormuş izlenimi yaşamak isteyen herkes chiptuning işlemi yapabilir. Bazı araçlarda öyle performans artışları oluyor ki şimdiye kadar kullandığınız aracınızın neler yapabildiğine inanamıyorsunuz. Bu benim arabam mı diyebileceğiniz kadar farklar yaratılabiliyor. Tabi bu olay araçtan araca farklılık gösterebiliyor. Ayrıca sakin sürüşlerde daha az yakmak isteyen, ekonomi yapmak isteyen kişiler de gönül rahatlığıyla chip tuning yapabilirler. Yakıtlarındaki düşüşü gözleriyle takip edebilirler.
Gelelim benim önerime: Chiptuning i ekonomi amaçlı uygulayan kaç kişi vardır bilemem. Genelde modifiyeye meraklı insanlar tarafından uygulanır. Amaç ise hiçbir yan etkiyi düşünmeden daha fazla hız ve güçtür. Bu tür arkadaşlara söylemek istediğim çok önemli bir nokta var. Bu arkadaşlardan biriyseniz bu bölümü dikkatli okuyun. Chiptuning araçlara yapılabilecek modifikasyonlardan sadece bir tanesidir. Aracın gücünü artırmak için motorda yapılabilecek daha bir çok modifikasyon bulunmaktadır. Hava filtresi değişimi, turbolama veya daha büyük turbo montajı, supercharge, büyük intercooler, özel pistonlar, özel enjektörler veya bujiler, özel krank mili ve dereceli egzantrik mili, powerbox montajı vs. Aklıma gelen en meşhurlar bunlar. Bu modifikasyonların aracımıza uygulanması elbette ki aracımızın gücünü artıracaktır. Fakat maximum performansı almanız için aracınıza yeni yazılım yüklenmesi şarttır. Yeni yazılım yüklemediğiniz takdirde yaptığınız o kadar masrafın hakkını veremezsiniz. Yaptığınız uygulamalardan %50 %70 oranında faydalanabilirsiniz ancak. %100 için yazılım şarttır. Yazılım tek düze yapılan, her araca aynı şekilde uygulanan bir uygulama değildir. Her araca özel, özel yazılım yapılır. Siz aracınızın özelliklerini ve modifikasyonlarınızı yazılımcıya tek tek söylersiniz. O da yaptığınız değişiklikler doğrultusunda özel yazılım yapar. Bunun sebebini basitçe şöyle anlatabiliriz: Siz aracınızı güçlendiriyorsunuz fakat aracınıza onu güçlendirdiğinizi söylemiyorsunuz. Böylece aracınız modifikasyonların farkında olmuyor. Yapılan modifikasyona göre bu durum yetersiz güç artışına yol açabileceği gibi motorun sağlıksız çalışmasına da yol açabilir. Örneğin aracınıza performans hava filtresi taktınız. Aracınızın yazılımının bundan haberi olmadığı için araç hava filtresinden 2br hava çekebileceği halde hala eski filtre varmış gibi davranıp 1br hava istiyor. Siz sadece havanın temizliğinden faydalanıyor yüksek hava miktarından mahrum kalmış oluyorsunuz. Umarım anlatabildim.
O yüzden; özellikle aracına bir çok masraf etmiş arkadaşlara söylüyorum. Motorda parça değişimleri yaptıysanız, masraflı işler yaptıysanız, chiptuning i şiddetle öneriyorum. Gerçek performans artışını yaşamak ve masraflarınızdan gerçek sonucu almak istiyorsanız mutlaka yeni yazılım yükletin. Farkı gözlerinizle göreceksiniz. Ayrıca konusu gelmişken söyleyim. Dünyada bir çok farklı kategoride otomobil yarışları düzenlenmektedir. Bu otomobillerin hepsi yarış tipi çok ağır modifikasyonlara sahiptir. Tüm bu araçların yazılımıyla elbette ki oynanmıştır ve sürekli oynanır. Aracın yarışacağı pist, havanın durumu, araçtaki lastiklere varıncaya kadar her şey araçların yazılımının değişmesine etkendir. Ufacık değişiklikten sonra bile bu araçlara tekrar tekrar chiptuning yapılır. Profesyonellik de bunu gerektirir.
Chip Tuning herkesin aracına yapılabilir mi?
Yapılması mümkün olan her araca chiptuning yapılabilir. Mümkün olmayan araçlar da vardır. Örneğin beynine müdahale edilemeyen veya beyne sahip olmayan araçlar.
Chip Tuningle alınan verim ne kadardır?
Bu sorunun cevabı araçtan araca farklılık gösterir. Tamamen aracın motoruna, bırakılan tolerans limitlerine, motorun çalışma prensibine göre değişir. Genelleme yapacak olursak atmosferik araçlarda ortalama %10 hp %20 tork artışı sağlanır. Turbolu araçlarda ise bu oran %30 %40 hp lere ve %30 %40 tork artışınlarına çıkmaktadır. Tekrar belirtiyorum bu oran araçtan araca farklılık gösterdiği gibi araçta yapılan modifikasyonlar bu oranlara direkt etkilemektedir. Kendi aracınızla ilgili soruları lütfen sorunuz.
Chip Tuning kime yaptırılmalı?
Evet gerçekten önemli bir konudur. Ülkemizde bu işle uğraşan insan sayısı her geçen gün artmaktadır. Fakat yine de bu sayı oldukça azdır. Ne kadar az olsa da çalışacağınız teknisyene çok dikkat etmeniz gerekmektedir. Chiptuning çok riskli ve hassasiyet isteyen bir iştir. Herkese yaptırılmamalıdır. Tuning işlemi esnasında kullanılacak aletler, yazılım tasarımcısı ve yazılımı araca yükleyen teknisyenin konusunda uzman olması çok önemlidir. Örneğin yeni yazılımın yüklenmesi sırasında oluşacak ufak bir kesinti aracın beyninin işlevini tamamen yitirmesine yol açabilir. Ya da bir başka örnek, yeni haritayı tasarlayan kişi düzgün bir tasarım yapamaz ise araçtan performans almak yerine aracınızın varolan performansından da olabilirsiniz. Veya limitlerin fazla aşılması durumunda motorunuza büyük ölçüde hasar verebilir, yakıt israfına maruz kalabilirsiniz. Bu iş titizlik gerektiren bir iştir ve uzman kişilerce yapılmalıdır. Chip Tuning yapan birisi olarak her türlü desteğe ve hizmete ihtiyacınız olduğunda bana ulaşabilirsiniz.
Konu ile ilgili aklıma gelen her şeyi yazmaya çalıştım. Yine de eksik olduğunu düşündüğünüz konular olabilir. Kafanıza takılan sorular veya cevabını almak istediğiniz her konu hakkında bana ulaşabilirsiniz. Aracınıza bu işlemi yapmak istiyorsanız yine bana ulaşabilirsiniz, yaptığım bir iştir. Ayrıca aracınıza chip uygulandığında ne kadar güç alacağınız konusunda yine buradan sorularınızı yöneltebilirsiniz.
Hepinize bol performanslı ve verimli günler dilerim. Mutlu sürüşler.
Gelen Aramalar:
- arabalara takilan cipsi ne ise yarsr
- arac cibs takilmasi
- araca takilan cip sokuluyor mu
- chiptuning üzerindeki rakamlar ne işe yarar
- obd2 performans çipi
Son Yorumlar